Mối quan hệ giữa vốn văn hóa và vốn xã hội trong bối cảnh chuyển đổi ở Việt Nam cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI (P. 2) (28/12/2017)
Trong đời sống xã hội Việt Nam khoảng 10 năm gần đây, trên các phương tiện truyền thông nổi lên một số vấn đề nhức nhối như “xuống cấp về đạo đức”, “băng hoại nhân cách”, “tha hóa lối sống”… Nguyên nhân của tình trạng này được cho là do sự biến đổi văn hóa theo chiều hướng tiêu cực. Các nghiên cứu về văn hóa, xã hội trong hai thập niên qua gần như thống nhất với đánh giá rằng, sự biến đổi văn hóa là căn nguyên gây nên bất ổn xã hội, dựng nên các rào cản cho phát triển. Tuy nhiên, nói “xuống cấp” là so với mốc nào, trong bối cảnh chuyển đổi nào thì chưa có một câu trả lời sáng rõ. Bên cạnh đó, sự tác động của văn hóa tới xã hội được nói đến như một mặc định, nhưng trên thực tế, sự tác động này hoạt động theo cơ chế nào vẫn chưa được lý giải thấu đáo. Để góp phần cắt nghĩa những vấn đề này, bài viết đặt vấn đề tìm hiểu văn hóa với tư cách là một loại vốn trong xã hội chuyển đổi, từ góc độ tác động giữa vốn văn hóa và vốn xã hội nhằm hướng tới việc tìm hiểu căn nguyên và giải pháp.
Tác giả:
Trần Thị An
Làm giàu bản sắc văn hóa cho lễ hội ở Việt Nam (28/12/2017)
Ở Việt Nam, trong 20 năm trở lại đây, các lễ hội đang phát triển mạnh mẽ và có đóng góp quan trọng trong đời sống tinh thần của xã hội, đáp ứng nhu cầu tâm linh của một bộ phận không nhỏ quần chúng nhân dân. Nhìn một cách tổng thể, để làm giàu bản sắc văn hóa nói chung và bản sắc văn hóa cho lễ hội nói riêng, cần phục dựng những yếu tố vốn đã mất đi trong lịch sử, sáng tạo ra những giá trị văn hóa mới, và học hỏi, tiếp thu những giá trị văn hóa từ bên ngoài. Bài viết phân tích ba cách thức theo đường hướng trên nhằm làm giàu bản sắc văn hóa cho lễ hội ở Việt Nam, để các lễ hội thực sự trở thành một nét văn hóa đặc sắc của người Việt.
Tác giả:
Bùi Thị Minh Phượng
Chiến lược cường quốc biển của Trung Quốc: Một số động thái hiện thực hóa và đối sách của các quốc gia liên quan (28/12/2017)
Chiến lược cường quốc biển là một trong những nội hàm quan trọng của “Giấc mộng Trung Hoa”, là sự thể hiện rõ nét “Giấc mộng Trung Hoa” vượt ra ngoài biên giới lãnh thổ, “Giấc mộng Trung Hoa” trên Biển Đông, nói cách khác là chiến lược bành trướng lãnh thổ và bá chủ thế giới của Trung Quốc. Bài viết góp phần làm rõ một số động thái hiện thực hóa chiến lược cường quốc biển của Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên thực hiện quản trị quốc gia của ông Tập Cận Bình và phản ứng, đối sách của các quốc gia liên quan bao gồm Ấn Độ, Philippines, Nhật Bản, Mỹ và Việt Nam.
Tác giả:
Ngô Thị Mai Diên
Xu hướng phát triển tôn giáo thế giới trong thế kỷ XXI (28/12/2017)
Việc dự đoán về xu hướng biến động của tôn giáo có nhiều ý kiến trái chiều, nhưng có một thực tế không thể phủ nhận là tôn giáo thế giới vẫn đang vận động không ngừng, đa sắc màu với những tốc độ phát triển khác nhau ở những khu vực khác nhau. Trong thế kỷ XXI, các tôn giáo lớn trên thế giới như Ki-tô giáo, Hồi giáo, Phật giáo… đang có xu hướng thay đổi đáng kể về quy mô và khu vực ảnh hưởng. Bài viết phác họa bức tranh tôn giáo thế giới trong thế kỷ XXI, từ đó chỉ ra những xu hướng phát triển nổi bật của đời sống tôn giáo thế giới trước những thay đổi và tác động của đời sống kinh tế, xã hội.
Tác giả:
Nguyễn Thị Lê
Herbert Marcuse với sự phê phán xã hội công nghiệp tiên tiến trong tác phẩm “Con người một chiều” (28/12/2017)
Herbert Marcuse (1898-1979) là nhà triết học và xã hội học người Mỹ gốc Đức, một trong những người sáng lập và đại diện hàng đầu của trường phái Frankfurt. Tiếp thu tinh thần phê phán của học thuyết Marx, ông đã phân tích một cách có phê phán hàng loạt vấn đề quan trọng của khủng hoảng xã hội hiện đại. Đặc biệt, ông đã tiến hành phê phán văn hóa đại chúng và sự tiến bộ của công nghệ, kỹ thuật vì chúng đã góp phần tạo nên một hệ thống chế ngự kiểm soát con người, đến mức mọi người chỉ biết phục tùng, tuân thủ, làm theo các quy định mà không dám nghĩ tới phê phán hay khước từ, đánh mất hoàn toàn thái độ phê phán. Trong xã hội hiện đại, kiểu cá nhân này đã trở thành phổ biến và chính điều này là tiền đề để Herbert Marcuse viết tác phẩm “Con người một chiều” (1964) - một trong nhưng tác phẩm nổi tiếng nhất của ông.
Tác giả:
Vũ Linh
Vài nét về tình hình nghiên cứu cơ cấu dân số vàng ở Việt Nam những năm gần đây (28/12/2017)
Khi nghiên cứu về thời kỳ dân số vàng của Việt Nam, có ba chủ đề được các nhà nghiên cứu tập trung nhiều nhất: thứ nhất là cách thức, phương pháp tiếp cận và đo lường các ảnh hưởng của dân số; thứ hai là mối quan hệ dân số - tăng trưởng kinh tế; và thứ ba là cơ hội và thách thức mà dân số vàng mang lại. Bài viết tập trung tổng quan các nghiên cứu về dân số vàng ở Việt Nam theo các nội dung này.
Tác giả:
Lương Thị Thu Trang
Một số vấn đề về chăm sóc sức khỏe và giáo dục cho trẻ em dân tộc thiểu số từ 2 đến 5 tuổi (28/12/2017)
Bài viết tập trung phân tích một số vấn đề trong việc chăm sóc sức khỏe và giáo dục cho trẻ em từ 2 đến 5 tuổi ở một số nhóm dân tộc thiểu số ở Việt Nam (H’mông, Dao, Tày, Nùng, La Chí, Ba Na, Gia Rai, Chăm, Raglay, Khmer, Hoa), từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao nhận thức trong việc chăm sóc sức khỏe và giáo dục cho trẻ em dân tộc thiểu số.
Tác giả:
Nguyễn Thị Thu Nguyệt