Lý thuyết hệ thống xã hội và một vài gợi ý trong đổi mới hệ thống chính trị ở Việt Nam (31/05/2017)

Trên thế giới, lý thuyết hệ thống xã hội là chủ đề rộng lớn, thu hút sự quan tâm nghiên cứu của nhiều ngành khoa học khác nhau. Với tư cách là một tiểu hệ thống xã hội, bất cập lớn nhất của hệ thống chính trị ở Việt Nam là chưa xem xét cụ thể mối tương quan và tương tác giữa các tiểu hệ thống, bộ phận hợp thành hệ thống chính trị; sự tương quan và tương tác liên hệ thống cũng chưa được quan tâm đúng mức. Do vậy, việc nghiên cứu hệ thống chính trị từ góc độ lý thuyết hệ thống xã hội có thể gợi mở, liên tưởng về quá trình đổi mới, xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính trị ở Việt Nam hiện nay; đó cũng là những nội dung mà bài viết muốn đề cập tới.
Tác giả: Đỗ Văn Quân

Chất lượng nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn - Tiếp cận từ lý thuyết hệ thống xã hội (31/05/2017)

Từ tiếp cận lý thuyết hệ thống xã hội và phương pháp luận nghiên cứu xã hội nói chung, trên cơ sở có sự đánh giá khách quan những thành tựu nghiên cứu khoa học của Việt Nam trong so sánh với các nước khác trên thế giới, tác giả luận bàn về những hạn chế đang cản trở việc nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Tác giả: Hà Việt Hùng

Về vấn đề đạo đức trong nghiên cứu khoa học (31/05/2017)

Đạo đức nghiên cứu có vai trò đặc biệt quan trọng trong các nghiên cứu khoa học. Khái niệm về đạo đức nghiên cứu cũng rất phong phú, đa dạng và được nhiều ngành khoa học ở các nước phát triển bàn luận từ lâu. Các quốc gia có nền nghiên cứu khoa học phát triển như Mỹ, Anh, Australia… đã quan tâm đến vấn đề này từ những năm đầu thế kỷ trước, bằng các hình thức ban hành nhiều tuyên bố, thỏa thuận chung và các bộ quy tắc ứng xử về đạo đức nghiên cứu. Trên cơ sở tổng hợp các tài liệu nước ngoài, bài viết làm rõ vấn đề đạo đức trong nghiên cứu khoa học qua các phương diện khái niệm, lịch sử và tính pháp lý, nội dung chính trong đạo đức nghiên cứu.
Tác giả: Bùi Hồng Việt

Tổng quan một số nghiên cứu về quan hệ sản xuất trong sự phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam (31/05/2017)

Quan hệ sản xuất là một trong những hệ thống lý luận cơ bản thuộc phạm vi của chủ nghĩa duy vật lịch sử do K. Marx và F. Engels xây dựng, được V. I. Lenin bổ sung, phát triển. Nghiên cứu quan hệ sản xuất trong các mối quan hệ biện chứng với lực lượng sản xuất là một trong những dòng nghiên cứu cơ bản của triết học đã được nghiên cứu và giảng dạy một cách cơ bản trong hệ thống giáo dục đại học ở Việt Nam. Trong bối cảnh nền kinh tế Đổi mới ở nước ta, các nghiên cứu về quan hệ sản xuất mới, phù hợp với tiến trình phát triển, với xu thế toàn cầu hóa cũng đã được các nhà khoa học quan tâm. Bài viết giới thiệu một số công trình nghiên cứu về quan hệ sản xuất của các tác giả trong nước công bố gần đây.
Tác giả: Từ Kim Chi

Về vai trò của phụ nữ trong kinh tế hộ gia đình (Trường hợp ở huyện Ba Vì, Hà Nội) (31/05/2017)

Kinh tế hộ gia đình là một kiểu tổ chức sản xuất đặc thù của sản xuất nông nghiệp và một trong những khía cạnh của nó là phương thức sản xuất gia đình, đó là phân công lao động giới tính. Phân công lao động theo giới gắn liền với các giá trị chuẩn mực xã hội, đặc trưng về văn hóa và thích nghi với những thay đổi của điều kiện gia đình. Khi thực hiện vai trò của mình, phụ nữ và nam giới đều cần phải sử dụng những nguồn lực trong gia đình và cộng đồng, và thụ hưởng lợi ích do bản thân và cộng đồng tạo ra. Trên cơ sở cung cấp thông tin chung về hiện trạng kinh tế hộ tại 3 xã/thị trấn của huyện Ba Vì, Hà Nội; đồng thời phân tích các khía cạnh trong tiếp cận nghiên cứu về vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế hộ, bài viết rút ra một số nhận định, đánh giá về vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế hộ gia đình trên địa bàn.
Tác giả: Nguyễn Hồng Linh

Triết lý nhân sinh trong ca dao, tục ngữ Việt Nam (31/05/2017)

Tục ngữ, ca dao và triết học là hai lĩnh vực, hai hiện tượng ý thức xã hội khác nhau. Tri thức của tục ngữ, ca dao là tri thức dân gian được đúc kết, chiêm nghiệm trên cơ sở quan sát, miêu tả, phản ánh những hiện tượng cụ thể. Trên những nét chung nhất, đó là những tri thức kinh nghiệm, những “lẽ phải thông thường”, những “trí khôn dân gian”. Với tính cách là những thể loại của văn học dân gian, người sáng tạo ra tục ngữ, ca dao là tác giả tập thể, quần chúng nhân dân; còn triết học lại là sản phẩm của những cá nhân - thường là những cá nhân kiệt xuất, những nhà tư tưởng, hoạt động trí óc chuyên nghiệp. Trên cơ sở xem xét tổng quan các công trình khoa học nghiên cứu về ca dao, tục ngữ và các yếu tố triết học chứa đựng trong đó, tác giả bài viết đánh giá khái quát về tình hình nghiên cứu vấn đề triết lý nhân sinh trong ca dao, tục ngữ Việt Nam.
Tác giả: Nguyễn Thị Tình

Bạn nghĩ là châu Á sẽ thống trị thế kỷ XXI? Hãy suy nghĩ lại (31/05/2017)

Bài viết giới thiệu cuốn sách “Sự cáo chung của thế kỷ châu Á: Chiến tranh, kinh tế đình trệ và những rủi ro đối với khu vực năng động nhất thế giới” (The End of the Asian Century: War, Stagnation, and the Risks to the World’s Most Dynamic Region) của Michael R. Auslin do Nhà xuất bản Yale University Press ấn hành năm 2017. Nội dung cuốn sách khẳng định: hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở châu Á không thể được xem là đương nhiên. Đó phải là lời cảnh báo và là một khẩu hiệu cho chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Tác giả: Dov. S. Za Kheim; Hà Lan d.